Xác định vụ lúa xuân là vụ sản xuất chủ lực trong năm, vì vậy cấp ủy, chính quyền xã tập trung cao độ cho việc chỉ đạo sản xuất. Bà Lê Thị Huệ, Giám đốc HTX DVNN xã Quang Hưng cho biết: Dù thiếu nhân lực cho sản xuất nông nghiệp, nhất là vào chính vụ song xã vẫn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động bà con nông dân cấy 100% diện tích bằng các giống lúa ngắn ngày, sử dụng các nhóm giống lúa kháng bệnh đạo ôn như Bắc thơm, nếp 97, Thiên ưu 8, Phúc thái 168… Trong đề án sản xuất vụ xuân 2019 của xã đã quy định cụ thể: các hộ xã viên không được gieo sạ, gieo vãi nếu cố tình vi phạm thì tự điều tiết nước vào ruộng, tự phòng, trừ sâu bệnh bảo vệ lúa nên ở Quang Hưng cả 264ha lúa xuân đều áp dụng phương pháp cấy mạ non trên nền đất cứng, mạ sân, cấy máy mạ khay. Đồng đất của Quang Hưng chỗ cao, chỗ thấp, để bảo đảm đủ nước, tránh chỗ thừa, chỗ thiếu phục vụ bà con làm đất, gieo cấy lúa xuân, HTX phải huy động 3 - 4 máy bơm dầu bơm nước vào khu ruộng cao và bơm nước ra ngoài nếu đồng trũng thừa nước. Đồng thời, giao khoán cho các đội nông giang ở các thôn chịu trách nhiệm điều tiết nước, đánh bắt chuột bảo vệ mùa màng trên khắp các cánh đồng. 

Bà Trần Thị Là, thôn Đông Nghĩa, xã Quang Hưng cho biết: Vụ này, gia đình tôi gieo cấy 6,5 sào. Năm nay thời tiết thuận lợi từ lúc gieo mạ, đặc biệt lúa cấy xuống lại có mưa rào nên hồi phục nhanh. Gia đình bắt đầu cấy từ 18/2. Thuê người cấy không được nên một mình tôi đảm nhận, túc tắc mỗi ngày cấy 2 sào cũng chỉ hơn 3 ngày là xong.

Đến ngày 19/2, nông dân huyện Kiến Xương đã làm đất xong và gieo cấy được gần 10.000ha (đạt gần 77% tổng diện tích gieo cấy). 

Bà Nguyễn Thị Mai, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kiến Xương cho biết: Để nông dân gieo cấy lúa xuân trong khung thời vụ tốt nhất, trước tết Nguyên đán, huyện đã chỉ đạo lấy đủ nước đổ ải, chuẩn bị đủ nguồn lúa giống, vật tư nông nghiệp chất lượng, đồng thời huy động các phương tiện làm đất. Huyện khuyến cáo nông dân mở rộng diện tích cấy lúa chất lượng cao để tăng hiệu quả kinh tế; chủ động tưới, tiêu nước, làm đất đến đâu, gieo cấy ngay đến đó. Năm 2017 - 2018, Kiến Xương là một trong những huyện có diện tích lúa bị bệnh lùn sọc đen nhiều gây mất mùa nghiêm trọng cho nông dân. Dự kiến năm 2019, bệnh lùn sọc đen vẫn tiếp tục có nguy cơ gây hại trên diện rộng ở vụ xuân và vụ mùa nên từ cuối năm 2018 huyện đã xây dựng kế hoạch phòng, chống bệnh lùn sọc đen, triển khai tới các xã, thị trấn nhằm tiêu diệt nguồn bệnh từ sớm, chủ động phòng ngừa ngay từ khâu làm đất, gieo mạ.  

Dù đã chủ động trong điều tiết nước, chỉ đạo gieo cấy lúa xuân cơ bản trong khung thời vụ song một số xã của huyện Kiến Xương lại không chấp hành tốt sự chỉ đạo và chủ trương của UBND tỉnh để nông dân gieo vãi, gieo sạ. Phương pháp gieo sạ, gieo vãi dù có ưu điểm là làm giảm công lao động, sử dụng ít giống và không phải làm cỏ song đi kèm gieo sạ, gieo vãi là tình trạng nông dân lạm dụng thuốc trừ cỏ gây hại rất lớn cho sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng tới sức khỏe con người cũng như môi trường. Do vậy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều công văn yêu cầu ngành chuyên môn và chính quyền địa phương tuyên truyền, khuyến cáo người dân không lạm dụng thuốc trừ cỏ, chuyển gieo sạ, gieo vãi để cấy bằng máy. 

Xã Quang Trung là một trong những xã của huyện Kiến Xương có diện tích sản xuất nông nghiệp lớn khoảng 500ha, các xứ đồng của xã cơ bản đã gieo cấy xong nhưng diện tích gieo vãi, gieo sạ rất nhiều. Điều đáng buồn là đa số nông dân trong xã đã nhận thức được tác hại của việc phun thuốc trừ cỏ với môi trường, sức khỏe của chính mình và mọi người song vẫn thực hiện gieo sạ, gieo vãi với phần lớn diện tích của gia đình.

Để sản xuất lúa bảo đảm khung thời vụ và sản xuất nông nghiệp bền vững phải làm bằng nhiều cách song không phải làm bằng mọi giá. Huyện Kiến Xương cần có giải pháp hữu hiệu hơn nữa để có vụ xuân thắng lợi và phát triển theo hướng sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn.

Trung Hiếu