Khi còn là học sinh, bố đi bộ đội, mẹ ở nhà vất vả nuôi ba anh em đi học, thấu hiểu nỗi cực nhọc của mẹ, ra đồng từ sáng sớm cho đến khi gà "cõng" con lên chuồng mới kết thúc một ngày lao động vất vả, cậu bé Nghĩa luôn ước mơ lớn lên sẽ sáng tạo ra những máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp, để mẹ bớt lưng còng khi mỗi vụ cấy đến.

Ước mơ của anh Nghĩa càng có động lực khi anh đi lao động ở nước ngoài và được tiếp cận những chiếc máy cấy của nông dân bản địa. Từ đó, anh đã có những ý tưởng, kế hoạch sau khi về nước sẽ chế tạo một chiếc máy cấy lúa phù hợp với tập quán canh tác, địa hình đồng ruộng của Việt Nam. Sau khi về nước, tháng 1/2009, anh bắt tay vào vẽ thiết kế chế tạo máy cấy. Ban đầu anh định sản xuất máy cấy dùng động cơ, song việc sản xuất ra máy nổ gặp rất nhiều khó khăn. Máy cấy có động cơ, khi hoàn thành giá 1 chiếc rất cao, không đáp ứng với điều kiện kinh tế của bà con nông dân, từ đó anh quyết định chế tạo máy cấy không động cơ. Thời gian đầu, rất khó khăn với anh, như nhà xưởng không có, linh kiện phải đi mua ở cửa hàng sắt vụn, từ các chi tiết của loại máy khác về gia công, chế tác. Khó khăn chồng chất khó khăn, không ít lần thất bại vì máy không hoạt động được như ý muốn, anh kiên trì mài dũa, lắp ráp lại, cộng với điều kiện kinh phí hạn hẹp phải nuôi 2 con ăn học. Song những hình ảnh của người mẹ, dáng hong gầy vất vả gánh mạ ra đồng là động lực để anh tiếp tục niềm đam mê chế tạo ra máy cấy. Cùng chia sẻ những khó khăn với anh là gia đình, bố mẹ anh hỗ trợ vật chất, động viên tinh thần, phụ giúp vợ chồng anh chăm sóc con cái, động viên lúc anh nản chí. Từ những kinh nghiệm sau nhiều lần thất bại và sự động viên, hỗ trợ của gia đình, anh em, bạn bè, anh Nghĩa chế tạo thành công ra chiếc máy cấy không động cơ.

Ngay khi vừa ra mắt, máy cấy đã được những người nông dân trong và ngoài tỉnh phấn khởi đón nhận. Máy nặng 24kg, dài 84cm, rộng 83cm, cao 50cm; cấy được 4 hàng, cấy mạ gieo trên nền đất cứng. Năng suất của máy trung bình 5 sào/ngày, nếu gieo mạ đúng kỹ thuật có thể đạt 7,5 sào/ngày. Khoảng cách hàng cấy có thể tự điều chỉnh theo ý muốn. Máy có giá thành khoảng 3 triệu đồng, phù hợp với nguồn tài chính của nông dân, hiệu quả năng suất lao động cao và chủ động bảo đảm lịch thời vụ; máy thân thiện với môi trường. Máy cấy của anh Trần Đại Nghĩa đến nay được ứng dụng khắp các tỉnh: Nam Định, Hà Nam, Hà Tây, Hòa Bình, Nghệ An, Thanh Hóa, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Phú Thọ, Tuyên Quang... với số lượng lên trên 1.000 chiếc. Hiện nay, anh Trần Đại Nghĩa đã đầu tư cơ sở sản xuất máy cấy rộng 300m², được trang bị máy móc chuyên dụng. Cơ sở thường xuyên tạo việc làm cho 7 lao động có thu nhập ổn định.

Anh Trần Đại Nghĩa một nông dân điển hình, sáng tạo, sản xuất thành công máy cấy không động cơ đáp ứng tốt trong sản xuất nông nghiệp, mang lại hiệu quả thiết thực cho bà con nông dân.

Mạnh Thắng